Бид үргэлж дээшээ тэнгэр өөдөө харж баясдаг . Тэгэнгээ нэг зүйлийг өөрсдөөсөө асуудаг :” Энэ олон од дундаас аль нь хамгийн тод вэ ? ” Энэ асуултанд хариулахын тулд хоёр зүйлийг мэдэх хэрэгтэй :
1. Хэр их цацраг ялгаруулж байна (Энерги)
2. Дэлхийгээс хэр их зайд оршиж байна .
Үүнийг илэрхий хэмжигдэхүүн гэж нэрлэдэг (Apparent magnitude)
Эндээс харахад тоо нь бага байх тусам илүү тод харагддаг гэсэн үг. Жишээлбэл (+1)-ийн од (+2)-ийнхоос 2.5 дахин тод харин (+3)-ийнхаас 2.5 x 2.5 дахин тод. Нар бидэнд харагдах хамгийн тод биет билээ , мөн түүний хэмжигдэхүүн (-27)
Гэхдээ энэ бол бидэнд хэр тод харагдахтай хамааралтай юм.Мэдээж бүгд өөр өөр зайд оршдог шүү дээ. Харин бүх тэнгэрийн биетүүдийг адилхан зайд байрлуулсан бол аль нь хамгийн тод байх байсан бэ? Хариулт нь квасар (Quasar) . Энэ яг юу вэ гэдгийг харцгаая.
Энэ үзэгдлийг тайлбарлахын тулд хар нүхийг жишээ болгоё.
Маш олон галактик төвдөө асар том хэмжээний хар нүхтэй байдаг. Хэрэв хар нүхрүү ямар нэгэн биет юм уу матери ойртох үед таталцлын хүчний нөлөөгөөр эргэж буй тоос , плазмаа зэргээс бүрддэг диск болж хувирдаг (accretion disk ).
Маш их хурдтай эргэдэг болохоор хоорондын үрэлтээс үүдэлтэй энерги нь манай тэнгэрийн заадас галактикаас 100 дахин ихээр ялгаруулагддаг юм байна
Шинжлэх ухаан танин мэдэхүйн ертөнцөөр 